“Maybe it has to be this way”

25 april 2019 - Madiana, Gambia

De plannen voor vandaag waren gisteren al helder; we gaan naar de steengroeve en naar de zoutdames om daar rijst uit te delen. Zij kunnen het altijd goed gebruiken, is inmiddels onze ervaring.

Gelukkig is het een flink stuk rijden dus vergapen we ons continu aan het straatbeeld. We proberen het vast te leggen op de foto’s, maar tegelijk zeggen we tegen elkaar dat jullie dan nog niet zien, voelen, ruiken, ervaren hoe het echt is. We kunnen uitleggen en laten zien dat er trucks rondrijden waarin de jongens op een grote bult zand liggen, of als de truck leeg is dat ze er dan een balletje in trappen (tijdens het rijden hè!), dat we dan ook een ezelswagen zien, veel te zwaar beladen met cement en dat er dan ook nog een motorrijder, 20 taxi’s en 10 bustaxi’s de weg op, over en af schieten, en vergeet vooral de kleurrijke mensen met van alles op hun hoofd niet! De geur van diesel, verbrande rotzooi, ons eigen zweet, stof van het rode zand prikkelt ons reukorgaan en wij snuiven het vrolijk op; we kunnen er niet genoeg van krijgen! Maybe it just has to be this way!

Als we de verharde weg verlaten en steeds verder de rode wegen volgen roept Alhagy regelmatig: “Free massage!” aangezien de weg nogal vol zit met kuilen, hobbels en bobbels. Na enige tijd zien we om ons heen vrij weinig behalve dan wat huisjes verder van de weg en natuurlijk veel cashewbomen. Uit het niets horen we knetterhard kinderen gillen: “Toubab! Toubab! Hello!!”. We moeten zoeken en turen voordat we ontdekken dat de kinderen in de bomen geklommen zijn om de cashewnoten los te maken van de vrucht. Mocht iemand van jullie zich nog afvragen waarom cashewnoten zo duur zijn: ze groeien per cashewnoot aan 1 vrucht. We passeren de cashewnootfabriek waar ze de harde noot verhitten zodat de overheerlijke cashew vrijkomt! De kinderen zoeken zoveel mogelijk cashewnoten want dat levert geld op! 

IMG_2168IMG_2196

We rijden door en daar doemen de zoutvlaktes voor ons op. Er zijn weinig dames aan het werk zo te zien. Zouden we pech hebben? Maar nadat we de auto stilzetten horen we toch wat gepraat. We besluiten de vlaktes wat verder op te lopen en daar treffen we twee vrouwen aan die druk zijn om zout te winnen uit het water. Vol trots laten ze ons het proces zien. Ze gooien een lading zand (waar zout in zit) in een zelfgemaakte bak met doeken. Daar gaat water overheen. Dan vangen ze het water (met zout uit het zand) op in een bak en dat herhalen ze een aantal keren. Daarna gieten ze een dun laagje water in diverse bakken en dan verdampt het water door de zon en blijft het zout achter. Er is geen plek om te werken in de schaduw, het werken gaat voltijd door, in de brandende zon en vandaag bij 37 graden. Bij elke foto die Stef maakt van het productieproces kijkt de dame trots in de lens. Ellen helpt nog even mee door een emmertje water op haar hoofd te dragen. De dames kunnen hun lol niet op. We begrijpen dat er normaal 7 dames aan het werk zijn. We spreken af dat we dus ook 7 zakken rijst achterlaten en dat zij het geven aan degenen met wie ze werken. Maybe it just has to be this way! De dames zwaaien ons vol trots na. 

IMG_2176IMG_2175IMG_2174IMG_2181IMG_2186

We rijden iets verder naar een lodge waar we in de schaduw een Fruitcocktail (sinas) drinken. De Duits-Gambiaanse eigenaar komt een praatje maken en hij herkent ons van eerdere bezoeken. Alhagy vraagt hem hoe de business gaat. Zijn antwoord was: “Not very good, but maybe it has to be this way”. Dit is wel een typerende opmerking… de gemiddelde Gambiaan staat zo in het leven, maar jij dan? En ik? Als de zaken slecht gaan, zeggen we dan ook dat het wellicht zo heeft moeten zijn? Als het even tegenzit, kun je dan ook deze uitspraak doen? Stof om over na te denken dus…

Het is stil in de auto als we vertrekken om de laatste drie zakken rijst uit te delen. Gewoon ergens stoppen en mensen verbaasd achterlaten met een zak rijst. Het zijn flitsbezoeken die we brengen. De rijst is op. We halen 15 nieuwe zakken

IMG_2200IMG_2201

en rijden de steengroeve in. Daar zien we vooral vrouwen en oude mannen stenen bikken en stenen zeven in 37 graden in de volle zon. Hier wordt hard gewerkt. Je bikt in je eentje een paar maanden alle dagen van de week om 1 truck vol te krijgen en dan krijg je daar een habbekrats voor, een schijntje. Juist daarom gaan we hier altijd naar toe. De 15 zakken rijst zijn we zo kwijt aan mannen en vrouwen die onder rode stof blij klappend en dansend om ons heen staan. De wensen die wij te horen krijgen geven we hierbij door aan jullie: “Mag God je zegenen, God zal goed voor je zijn, we zullen bidden dat God bij je zal zijn”. De blijde gezichten en de handen die boven het hoofd in elkaar geslagen worden tot aan de stille oude man die stil glimlachend blijft kijken en “Abarakkah bakeh” prevelt (“dank jullie wel”)… alles maakt een diepe indruk.  

IMG_2203IMG_2205

We stappen in om verder te rijden. Onze missie is volbracht: vandaag hebben we 625 kilo rijst uitgedeeld. En dan…ineens zien we haar aan komen lopen. Baby op de rug, kleine kleuter ernaast. Zowel moeder als zoon hebben een enorme takkenbos op het hoofd. Deze vrouw verdient ook een zak met rijst. Zij werkt hier ook. Maar helaas… de kofferbak is leeg. Wat een ongelofelijke domper is dit. Alhagy is er zelf ook naar van. Hij stapt uit om haar te helpen met het hout dat ze op haar hoofd draagt. We blijven met een rotgevoel achter. Tjonge, het ene moment heb je zeker 25 gezinnen blij gemaakt en dan deze ene dame… net te laat… Na een tijdje kunnen we weer een beetje relativeren en zeggen we tegen elkaar dat we niet iedereen kunnen helpen en dat we hopen dat de 15 andere mensen delen van hun cadeau. Maybe it just has to be this way… we don’t know…

Foto’s

7 Reacties

  1. Janenriek:
    25 april 2019
    Goed & Jammer
  2. Heleen, Bert en Ilse:
    25 april 2019
    Wat een geweldige dankbare reis maken jullie weer! En wat een herkenning. Slechts 2 maanden geleden hebben wij ook rijst uitgedeeld in de steengroeve. Veel plezier en de groetjes aan Alhagy van ons!
  3. Marya:
    25 april 2019
    De tegenstellingen, en toch lijkt het dan lastig om bij deze laatste dame 'maybe it has to be this way' te denken...Maar wat onwijs fijn om te lezen dat er zoveel mensen blij worden gemaakt!!!
  4. Nicole:
    25 april 2019
    Mooi om jullie op deze manier weer te kunnen volgen en wat een indrukwekkende verhalen!
  5. Miranda:
    26 april 2019
    Wat indrukwekkend. Mooi geschreven. Toppers
  6. Lonneke Verhage:
    26 april 2019
    Wauw! Wat hebben jullie al veel rijst uit kunnen delen! Hopelijk komen de dozen ook gauw aan, zodat je nog meer kunt delen. Want wat is delen toch fijn!
  7. Deli Karstens:
    26 april 2019
    Dank jullie voor de mooie verhalen, wat het met jullie doet, maar ook hoe jullie anderen ermee aan het denken zetten. Ga door met waar je mee bezig bent en besef dat je idd niet heel Gambia kunt voorzien van rijst. Maar dat het voor degenen die je wel bereikt een verschil maakt 💋