Cadeautje

Is het een cadeautje dat je nog een reisverhaal kan lezen? Had je er nog eentje verwacht? Mijn reis was nog niet klaar natuurlijk. Dinsdag 3 mei is de laatste dag van deze innerverende week. Als ik deze regels typ zit ik al tweeënhalf uur in het vliegtuig. We zijn zelfs wat eerder vertrokken vanuit Banjul. Na 20 minuten wordt de tussenlanding naar Dakar ingezet. In Dakar wordt het vliegtuig gevuld met mensen, bagage, eten en kerosine. De pilote verwacht dat we er vanaf Dakar nog vijfenhalf uur over doen om in Brussel te komen. Dat betekent dat we Nederlandse tijd zo rond kwart voor vijf in de ochtend gaan landen. 

Vanmorgen begon de dag bewolkt. Nadat ik de tafel had gedekt en zes tapalapa’s had gekocht bij de shop op de hoek schoven Yasin, Alhagy en de kinderen al snel aan. We zaten nog maar net toen Mohammed en Hamza aangaven dat ze het koud hadden en dus een jasje gingen halen. Ik moet zeggen dat zelfs ik het fris vond vanmorgen aan het ontbijt. Ik had gewoon kippenvel! Geen zon en wel wind: brrrrr. Na het ontbijt begon het afscheid nemen van Yasin en de kinderen. Yasin zou vandaag op kraambezoek bij haar zus Nyima dus als ik naar het vliegveld ga, zijn zij niet thuis. Met de belofte dat ik in november terugkom met Stevelien konden de knuffels na een tijdje beëindigd worden en pakte ik mijn strandtas: op naar Paradise Beach. 

Een paar uurtjes genieten op het mooi(st)e strand van Gambia. Zin an! Echt een cadeautje voor mij. Ik lees wat, maar kan het niet laten om al die vreemde strandgangers te bekijken. Ik zie een wat ouder Nederlands echtpaar met twee tiener Gambianen. Alhagy weet te vertellen dat zij in de buurt wonen. Ik zie een Nederlandse moeder met drie dochters waarvan er eentje een relatie heeft met een Gambiaanse jongen. Maar ook een oudere blanke dame die ik eerst met de ene jonge Gambiaan zie frotten en een uurtje later zie ik haar met een andere vent… Ik wilde net Alhagy vragen of hij ook wat te eten wil, maar ik wacht nog even, ben een beetje misselijk... Snel kijk ik de andere kant op en zie ik de ‘juiceboys’ achter hun stalletje staan. Er staat een stier naast. Als de stier even later voor me langsloopt, lijkt hij te poseren voor de foto, maar niets is minder waar. Daar waar zojuist Alhagy nog een tijd had liggen slapen in de hangmat loost deze koe even zijn donkerbruine ontlasting… ik wacht nog wel even met eten bestellen… Kort daarna passeren er twee dames. Ze hebben beide iets op hun hoofd. De oudste van de twee bukt om iets bruikbaars van het strand op te rapen, stopt het in haar emmer en zet deze weer op haar hoofd. 

Achter ons komt een groep prachtig geklede dames aanlopen. Zij vieren Koriteh op het strand en bestellen wat te eten. Koriteh wordt namelijk vandaag ook nog gevierd, vertelt Alhagy mij. Dan zie ik een groepje jonge tieners aankomen. De jongens hebben een tasje bij zich met vier blikjes Fanta en vier plastic bekertjes met water. Ze gebaren veel naar elkaar; ze zijn doof. Net als ik denk dat de bediening van Paradise Beach ze misschien wel wegstuurt, is het omgekeerde waar. Met handen en voeten maakt een van de obers duidelijk dat de jongens lekker op een bed moeten gaan zitten of in een hangmat. Er is plek voor iedereen. Ook als je je eigen eten en drinken meeneemt. Zie je het al voor je? Een strandtent in Scheveningen of Zandvoort waar de bediening zegt dat je lekker mag feesten met je zelf meegebrachte drinken… 

De dove jongens genieten overduidelijk van hun eigen Koritehfeestje met Fanta en water en hebben veel lol als ik na een verfrissende duik het water uitkom en weer richting strandbedje loop. Zodra ik me insmeer staat er gelijk een ‘zonnebrandexpert’ naast me. “Gambiaanse crème, mevrouw, beschermt tegen zonnebrand, werkt heel goed bij de Gambiaanse baby’s, want als die geboren worden zijn ze net zo blank als u”, vertelt deze man met rastahaar mij. Ik moet heel hard lachen en bedank vriendelijk maar resoluut en hij vertrekt. Hier is altijd van alles te zien en te beleven. 

Net als ik denk dat ik jammer genoeg nog geen pelikaan heb gezien, komt er eentje aanvliegen en landt deze voor mij in het water. Wat een cadeau zo op deze laatste dag. 

Tegen drie uur vertrekken we richting de compound. Ik heb nog oude hardloopschoenen weg te geven. We turen naar de voeten van alle mensen die we langs de weg zien lopen of fietsen. Maar joh, wat hebben die Gambianen een grote voeten! Gelukkig kan ik ze weggeven aan een jongen die op blote voeten langs de weg loopt. Hij is zichtbaar verrast met dit cadeau.

Gaandeweg de reis naar Madiana word ik stiller. Ik neem alles zo goed mogelijk in me op. Ik herken huizen en mensen waar we rijst gebracht hebben. Sommigen herkennen ons ook. Ze zwaaien en ik zwaai terug. Alhagy heeft me de hele week trouwens Maxima genoemd. “Hoe gaat het Maxima? Is Queen Maxima ready?” Zelfs als mensen om mijn naam vroegen, riep hij snel dat ik Maxima heette. Het leverde hilarische momenten op. Toen ik hem vroeg waarom hij me eigenlijk Maxima noemde, zei hij dat ik elke keer zo zat te zwaaien naar al die mensen en de kinderen die ons zagen. “You wave like Queen Maxima”, was zijn conclusie. 

Na een vlotte douche gooi ik de laatste spullen in de koffer. Ik ruim de laatste dingen in ‘Toubabokunde’ op, geef de honden een aai, leg de koffer in de auto en we vertrekken richting airport. We nemen afscheid in de verbouwde luchthaven van Banjul. Een dikke knuffel en dan ben ik weer alleen. De luchthaven is echt opgeknapt, maar het gaat er nog net zo Gambiaans aan toe als voorgaande jaren. Als ik binnenkom moet ik eerst mijn paspoort aan een meneer laten zien en 1000 dalasi betalen. Als ik vraag waarvoor dan krijg ik een niet te verstaan antwoord. Ik mag doorlopen. Dan zijn er drie mensen die zich buigen over mijn paspoort. Ze maken foto’s met een digitale camera die bij ons 10 jaar geleden of langer hip was. Daarna moeten ze ook alle drie naar mijn vaccinatie kijken en maken ze foto’s van alle bladzijden. Dan wordt mij de weg gewezen richting incheckbalie. Onderweg (20 meter zigzaggen tussen lintjes door) wijzen drie verschillende mannen mij de weg. Ik check in, zet mijn koffer op de band, maar die is stuk, dus ik moet mijn koffer meenemen naar rechts. Naar een volgende band. Daar aangekomen zitten er vier mannen op stoelen die naar mij wijzen en dan naar de band: de koffer moet daarop. Via een scanapparaat kunnen ze in de koffer kijken en aan de andere kant rolt mijn koffer er weer uit. Twee man maakt duidelijk dat ik mijn koffer weer op moet pakken en naar die ene meneer moet brengen. Die ene meneer staat met nog drie meneren de koffers te wegen met 1 weegschaal. Mijn koffer wordt goedgekeurd en dan neemt meneer met een geel hesje mijn koffer lopend mee richting een karretje waar al meer koffers op liggen. Ik loop ondertussen de luchthaven zo ongeveer weer uit om bij de douane te komen. Daar worden van allerlei vragen gesteld, foto’s gemaakt en vingerafdrukken genomen. De laatste vraag is: “waar is uw man?” Ah, kijk, die vraag had ik al verwacht! Ik kijk deze meneer met grote ogen aan, knipper een keer en lach breeduit als ik antwoord: “At home, waiting for me. I can’t wait to see him”. 

Dan slinger ik door wat lintjes en kom bij de handbagagecontrole. Ik klets wat links en rechts en voor ik het weet sta ik buiten met een drankje in de hand. Nu is het wachten op het vliegtuig.

‘Cadeautjes’ is de titel van dit verhaal. Voor mij was het een cadeau dat ik na drie jaar weer in Gambia kon zijn. Tuurlijk, ik wilde in eerste instantie liever niet alleen. We hadden met z’n drieën, Jannike, Marije en ik, vast ongelofelijk veel lol gehad maar soms loopt het gewoon anders. Ik heb mezelf een groot cadeau gegeven door wel te gaan, alleen. Ik heb het als een enorm cadeau ervaren dat bekenden, collega’s, vrienden en familie van Marije, Jannike en mij zo ongelofelijk veel geld hebben gedoneerd dat we 3425 kilo rijst hebben kunnen uitdelen: een record in al die jaren, niet alleen qua kilo’s maar ook in zo’n korte tijd. Al die giften bij elkaar hebben echt verschil gemaakt. 

Is het je trouwens ooit opgevallen dat ons woord ‘gift’ in het Engels ‘cadeau’ betekent? Mooi hè?! Heel toepasselijk!

Tot slot: elke avond een verhaal schrijven over wat ik meemaakte, heeft me geholpen om 'van me af te praten'. Ik ben jullie dankbaar dat jullie het hebben willen lezen, want op die manier waren jullie het luisterende oor. Elke avond en ochtend keek ik of er nieuwe reacties binnen waren gekomen. Die reacties waren voor mij ware cadeautjes. 

Acht dagen Gambia: 

armoede èn rijkdom

veel gedaan èn veel gedacht

tranen over de wangen van het lachen, tranen over de wangen van het huilen

een terugblik èn vooruitblik 

Voor mij was het één groot cadeau, “a gift”.

En zoals ze dat in Gambia zeggen: “Abaraka!” Een dankjewel voor alle mensen die gesponsord hebben. Voor Freek-Jan en Alied die wederom  de deur van hun ‘Toubabokunda’ opengezet hebben voor me. Voor alle lezers: voor jullie luisterende oor en jullie reacties. Voor E.T. die me steunde in de beslissing alleen te gaan en me een mooi boek meegaf. En natuurlijk een dankjewel voor Marije en Jannike, die elke dag virtueel meereisden en altijd even appten hoe het met me was, wat ik gedaan had en wat ik ging doen.    

Ik zeg: “Op naar november! Strik erom en klaar!”

Ellen