Leven als een oester of een parel

Vandaag staat er een bezoek aan een school op het programma. Het is niet een public school zoals de meeste scholen, maar het is Trankil Academy een Montessorischool gerund door mevrouw Ceesay.

Als de gate opengaat, vraagt ze me te wachten. Ze haalt een voorhoofdthermometer en meet mijn temperatuur. Geen verhoging, dus met een mondkapje op mag ik verder komen en volg ik haar naar haar kantoor. Wat opvalt is dat het een schoon terrein is en dat het er georganiseerd aan toegaat. De kinderen zitten in hun klaslokaal met mondkapje op en werken. Ze kijken even op, maar blijven allemaal zitten. Dat heb ik ook wel anders meegemaakt op een public school: een blanke op school betekent een vrijbrief om uit het raam te hangen en te roepen “Toubab, toubab, hello! Mintie!” (= “Blanke, blanke, hallo! Snoepie!” Maar hier heerst overduidelijk het RRRL-beleid: Rust, Reinheid, Regelmaat en Liefde. Mevrouw Ceesay vraagt me plaats te nemen op een stoel tegenover haar terwijl zij achter haar bureau zit. Zij vertelt dat ze al jaren in het onderwijs werkt. Dat ze heeft gewerkt in Engeland en Amerika en dat ze voor de liefde naar Gambia ging. Ze vertelt dat ze gelooft in het Montessorionderwijs maar dat ze ook zag dat je dat niet zomaar 1-op-1 over kan nemen naar een land als Gambia. Ze heeft haar eigen aanpassingen gedaan en stelt hoge eisen aan haar personeel. Ik voel aan alles dat deze vrouw met hart en ziel gelooft in de kracht van educatie starten op een jonge leeftijd. Deze vrouw straalt met alles kracht en liefde, passie uit. Ze leert haar leerkrachten wat ze verwacht. Niet door het te zeggen, zodat ze ja knikken en dan niet weten wat ze moeten doen, maar ze leeft het voor, ze helpt haar docenten door te zeggen: “I will show you how you can do this” (ik zal je voordoen hoe het ‘moet’). Wat een parel is deze dame!

Toen ik haar vertelde dat ik ook in het onderwijs werk en dat ik van mening ben dat leren overal plaatsvindt, in alles wat een mens doet hoe oud of jong ook, vertelde ze dat ze haar docenten heeft moeten leren dat “spelen op het plein” het ultieme toetsmoment is om te zien of de kinderen kunnen toepassen wat ze leren. Leren is voor deze vrouw veel meer dan ABC, 1,2,3 of rood, zwart, groen kennen. Leren vindt plaats in de sociale interactie. Voor de mensen die me kennen vanuit het werk: jullie zullen begrijpen dat zij en ik elkaar vonden op dat moment. 

Als ze me de klassen laat zien zie ik dat de klassen klein zijn. Ze vertelt dat voor Covid de klassengrootte 25 was met 3 leraren zodat elk kind individueel instructie krijgt en op eigen niveau werkt. Voor de mensen die me kennen vanuit het werk: ik dacht aan formatie, financiën, gepersonaliseerd leren, differentiatie, maar mevrouw Ceesay noemde deze termen allemaal niet…

Als ik terugkom bij de auto slaapt Alhagy (ik heb een foto maar heb hem beloofd die niet te gebruiken in dit blog aangezien hij vindt dat ik anders ook een video moet delen waarop te zien is dat ik achter tralies geld aan het tellen ben). Maar goed, hij ligt dus te slapen...Ramadanvermoeidheid. Terwijl ik snak naar een fles water en ook een slokje neem, weet ik dat hij niet eerder dan vanavond 19.20 uur kan drinken #respect. 

We rijden door naar een shop om rijst te kopen want we willen de hardwerkende vrouwen in de steengroeve of op de zoutvelden graag een zak brengen. In de shop maken we een deal met de eigenaar en er wordt een ‘boy’ geroepen die kan sjouwen. Ook ik pak een zak op de schouders maar dat zijn ze niet gewend in Gambia. De ‘boy’ stopt en kijkt me verbaasd aan… eh ja, sorry, maar ik kan ook wel een zak rijst tillen hoor! Ik vraag hem of ik een foto mag maken en de eigenaar zegt dat het kan. Blijkbaar kan de ‘boy’ niet voor zichzelf praten…of hij is nog steeds met stomheid geslagen… dichtgeklapt als een oester.

We rijden met 10 zakken rijst over hobbelige wegen, steeds verder van de kust af en dat is te merken. De temperatuur loopt op en wind is er niet. Het is verzengend heet en omdat we vanmorgen bij Trankil Academy op bezoek gingen, was ik natuurlijk keurig gekleed in een rok tot over de knieën en een fleurig hemdje.  Foei, wat zweten! Rond het middaguur komen we aan bij de oestervelden. Deze hardwerkende mensen stappen in een bootje, halen de oesters uit het water en stomen ze dan gaar om ze vervolgens open te maken. Ze zitten onder een afdakje en hebben allemaal een mesje in hun handen…althans, dat was het ooit. Er zijn genoeg vrouwen die we allemaal een zak rijst geven. Oh, en er is één man. Ook hij krijgt een zak rijst. Ik word bedankt, ik krijg knuffels en een hand. De enige man komt vlak bij me staan en kijkt me aan. Ik zie zijn blijdschap weerspiegeld in zijn ogen. Hij blijft zeggen dat hij gelooft dat God me alles zal geven wat ik me maar kan wensen in mijn leven. Ik drentel wat en knik en lach, maar ik voel de tranen opkomen. Hij wenst mij alles wat ik maar wil? Ik heb alles en hij heeft juist iets nodig. Ik wens hem alles wat hij wil! Niet andersom! 

Om van onderwerp te veranderen vraag ik hem of hij mij wil leren wat hij hier allemaal doet. Dat wil hij graag. Ik mag op zijn krukje zitten en krijgt een gestoomde, afgekoelde oester in mijn handen. Hij leert me hoe ik het mes moet vasthouden, waar ik de schelp kan openen door wat kracht te zetten en hoe ik vervolgens heel voorzichtig de oester los moet maken. Ze worden vervolgens gesorteerd op grootte. Wat een werk om een mand vol te krijgen voor een paar rotcenten. Ze lachen als ze me zien martelen maar hij blijft geduldig. Die man zal wel denken: wat kan die vrouw wel zeg?! Dan vertelt hij dat ik er ook wel eentje mag proeven. Oesters… eh… die glibberige zoute dingen? Maar ik hoef niet na te denken: tuurlijk! En die zijn me daar een portie lekker! 

Alhagy en ik willen een zakje kopen, maar daar wil deze familie niks van weten. We krijgen anderhalve zak zomaar mee. Daar gaat het harde werken van die mensen. Kom ik rijst brengen om het leven makkelijker te maken, geven zij hun opbrengst gratis weg. Ik hoor je denken: had je een koelbox mee dan om die oesters in te bewaren? Nee, die zakjes leg je gewoon de hele dag op de achterbank, in de zon, je prikt er een paar gaatjes in en dan blijven ze prima. Ze waren tenslotte toch al gekookt ;-). Ik zeg tegen Alhagy dat ik het deze mensen zo gun dat ze een parel vinden in een van de oesters, vandaag, morgen of over een niet al te lange tijd.

We gaan op zoek naar een nieuwe winkel om rijst te halen. Dat is nog niet zo eenvoudig. We moeten een eind rijden, maar dan lukt het uiteindelijk wel. We rijden langs de steengroeve waar tot drie jaar geleden de dames elke dag steentjes bikten uit de rots. Tot onze verbazing zien we dat al die gaten dichtgemaakt zijn en dat er huizen gebouwd worden. Deze dames… hun werk…. waar zijn ze gebleven? De overheid heeft blijkbaar bepaald dat hier grote huizen komen, betaald door mensen die dat kunnen en dan moet alles daarvoor wijken inclusief de dames en hun werk. Waar zouden zij nu van leven, vraag ik me af...

We rijden door het gebied waar aan de ene kant dus die grote huizen gebouwd worden en als je de andere kant op kijkt zie je huisjes gemaakt van modderblokken. Het is overduidelijk: rijk wordt rijker en arm wordt armer. De tegenstelling spat ervan af. We stoppen bij een aantal compounds en brengen een flitsbezoek. Rijst op de schouder en lopen. Een vrouw spreekt Alhagy aan omdat hij mij de zak rijst laat dragen, een andere vrouw blijft me bedanken door "abaraka" te roepen. Kinderen komen aanrennen en ik heb Mentos en pepermunt mee. Alhagy roept wat naar de kinderen en ineens staan ze stil en in een cirkel om me heen. Als ik hem later vraag hoe hij dat geregeld heeft, vertelt hij dat hij tegen de kinderen vertelde dat hij zou gaan als er ook maar iemand de mond open deed. In dit geval bleven de monden dus gesloten als een oester, om vervolgens een parel van zoetigheid te proeven. 

De laatste zak rijst brengen we op een arm uitziende compound. De vrouw des huizes is zo verbaasd dat we haar compound opkomen, rijst neerzetten, haar groeten en weer gaan, dat ze een soort van argwanend kijkt. Je ziet haar denken: “Verwacht je iets terug? Waarom krijg ik dit? Wie ben jij?” Ik denk erover na als we in de auto zitten en Alhagy vraagt meerdere keren of alles goed is. Ik ben stil, denk na over alle verschillende reacties die ik gezien heb vandaag en mijn hoofd maakt overuren hier. Wat een pareltje deze dag!